GreenCard uzmanlarınız
Arama Giriş Menü

ABD'de emeklilik planları

ABD'de emeklilik planları karmaşık bir konudur, çünkü yaşlılık için hem devlet hem de özel planlar vardır. ABD vatandaşlarının ve Yeşil Kart sahiplerinin ulusal Sosyal Güvenlik sisteminden ne gibi katkılar bekleyebileceklerini ve emeklilik için hangi ek hükümlerin gerekli olduğunu özetledik.

ABD'de Sosyal Güvenlik

ABD'deki devlet emeklilik planının resmi adı Old-Age, Survivors, and Disability Insurance (OASDI)'dır. Ancak genel olarak Sosyal Güvenlik (Social Security) olarak bilinmektedir.

ABD'de Sosyal Güvenlikten sorumlu makam, merkezi Maryland eyaletinin Baltimore County kentinde Woodlawn Da bulunan Social Security Administration'dır (SSA). SSA aynı zamanda Sosyal Güvenlik Numarası (Social Security Number, SSN) vermekten de sorumludur.

Amerikan emeklilik sistemi ikiye ayrılır:

  • Old-Age Insurance (OAI): yaşlılık aylığı
  • Old-Age Survivors Insurance (OASI): dul ve yetim aylığı
  • Old-Age Survivors Disability Insurance (OASDI): maluliyet aylığı
  • Supplemental Security Income (SSI): engelli, kör ve yoksul yaşlılara yardım sağlayan bir sosyal yardım programı
  • Temporary Assistance for Needy Families (TANF): reşit olmayan çocukları olan düşük gelirli ailelere yönelik bir hizmet programı

ABD'de Sosyal Güvenliğin başlangıcı

1920'lerin sonundaki Büyük Buhran'ın ardından işsizlik, yaşlılıkta yoksulluk, dul ve yetimler için mali sıkıntılar ABD nüfusu için önemli sorunlar haline geldi. Eyalet düzeyinde, halihazırda bazı kamu refahı programları mevcuttur, ancak bunlar tutarsız ve yetersizdi.

ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, krizin yol açtığı olumsuz sarmalı durdurmak için ilk döneminde kapsamlı ekonomik ve sosyal reformlar gerçekleştirdi. "Yeni Düzen" olarak bilinen önlemlerin bir parçası olarak Sosyal Güvenlik Yasası 14 Ağustos 1935 tarihinde yürürlüğe girdi.

Sosyal Güvenlik nasıl çalışır?

Amerikan Sosyal Güvenlik sistemi kullandığın kadar öde prensibi ile finanse edilmektedir. Bu, tüm çalıĢan kiĢilerin alıcıların faydalarını karĢılamak için sisteme ödeme yaptığı anlamına gelir. Aynı zamanda, çalıĢanlar daha sonrası için kendi emeklilik haklarını oluĢtururlar.

Emekli maaşı hakkı, yapılan ödemelere ve prim ödenen yıl sayısına bağlıdır. Ancak, asgari beş yıllık bir katkı süresi gereklidir. Tüm maaşlı çalışanların yanı sıra serbest meslek sahipleri ve serbest çalışanlar da prim ödemekle yükümlüdür ve devlet emeklilik fonuna ödeme yapmak zorundadır.

Emeklilik yardımlarına ek olarak Sosyal Güvenlik, yaşlı veya engelli vatandaşlar için kamu sağlık sigortası programı olan Medicare aracılığıyla tıbbi tedaviye erişimi de garanti eder.

ABD'de emeklilik katkı payları

Emeklilik katkı payları ABD genelinde yeknesak bir şekilde düzenlenmiştir. İşverenler ve çalışanların her biri, çalışanın brüt maaşının %6,2'sini devlet emeklilik fonuna öder. Serbest meslek sahipleri ve serbest çalışanlar ise %12,4'ün tamamını kendileri ödemek zorundadır.

Bununla birlikte, katkı payları yalnızca şu anda 137.700 $ (2021 itibariyle) gelire kadar ödenmelidir. Bu sınırı aşan yıllık gelir için başka katkı payı alınmaz.

ABD'de emeklilik yaşı

1960'tan önce doğan Amerikalılar 65 yaşından itibaren emeklilik yardımı alırlar. 1960'tan sonra doğanlar için emeklilik yaşı 67'dir.

ABD'deki emeklilik planları, Sosyal Güvenlik yardımlarını 62 yaşına kadar erken alma seçeneği de sunmaktadır. Bu "esnek yaĢ sınırından" yararlananlar, erken emekli oldukları her yıl için emeklilik yardımlarında yaklaĢık %5-6 oranında bir azalma beklemek zorundadır.

Ancak bunun tersi de mümkündür: Emekli olmak için 70 yaşına kadar beklemeyi tercih eden Amerikalılar, fazladan prim ödedikleri her yıl için %5-6 oranında ek ödeme alacaklardır.

Hayatta kalanlar için Sosyal Güvenlik

Vefat eden kişilerin eşleri, eşlerinin emekli maaşının %60'ını alırlar. Hayatta kalan eşin emeklilik fonuna ödeme yapmış olması ya da ABD vatandaşı olması gerekli değildir. Ancak hayatta kalan kişinin ABD'de "yasal olarak bulunduğunu", yani Yeşil Kart (Green Card) sahibi olduğunu, mülteci olduğunu ya da siyasi sığınma başvurusunda bulunduğunu kanıtlaması gerekir.

Eğer geride kalan kişi kendisi emeklilik primi ödemişse ve aynı zamanda Sosyal Sigorta yardımlarına da hak kazanmışsa, iki hak arasında seçim yapmak mümkündür. Ancak her iki yardım da aynı anda talep edilemez.

Yeşil Kart sahipleri için Sosyal Güvenlik

Sadece Amerikalılar değil, Daimi İkamet Edenler (yani Yeşil Kart sahipleri) de Amerika Birleşik Devletleri'nde Sosyal Güvenlik yardımı alırlar. Ancak bu kişiler, Amerika'da en az 40 Çalışma Kredisi kazanmışlarsa ABD Sosyal Sigortası'ndan yararlanmaya hak kazanırlar. Her katkı yılı için en fazla 4 kredi alınabildiği göz önüne alındığında, bu ABD'de yaklaşık 10 yıllık çalışmaya karşılık gelmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri ile sosyal güvenlik anlaşması olan 26 ülkeden birinden geliyorsanız, daha az ABD çalışma kredisine ihtiyacınız olacaktır.

ABD'de özel emeklilik planları

ABD'deki Sosyal Güvenlik sistemi yaşlılıkta yaşam standardını tam olarak sağlayamamakta, daha çok temel bir güvence niteliği taşımaktadır. Bu nedenle, Amerikalı çalışanların yaşlılık maaşlarını kendilerinin tamamlaması genellikle gereklidir. Bu amaçla şirket emeklilik planları ve özel emeklilik planları için çeşitli vergi sübvansiyonlu programlar mevcuttur.

401(k) Planı ve 403(b) Planı

401k planları Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en popüler tamamlayıcı emeklilik planı türlerindendir. Adı, ABD vergi kanunu olan İç Gelir Kanunu'nun 401(k) Bölümünde yer alan tedbire atıfta bulunmaktadır.

401(k) planları ABD'li çalışanların yıllık ücretlerinin belirli bir kısmını vergiden muaf olarak özel yatırım fonlarına (örneğin endeks fonları, tahviller, ETF'ler, hisse senedi fonları ve dengeli fonlar) yatırmalarına olanak tanır. Amerikalı işverenler de genellikle bu fonlara katkıda bulunurlar.

2016 yılında yaklaşık 55 milyon Amerikalı bir 401(k) emeklilik planına katkı payı ödemiştir.

403(b) planları, okullar veya hastaneler gibi vergiye tabi olmayan kuruluşların çalışanları için benzer planlardır.

Individual Retirement Account (IRA)

Bireysel Emeklilik Hesapları (Individual Retirement Accounts, IRA), ABD'de özel emeklilik planlaması için başka bir seçenek sunar. Bir banka veya yatırım komisyoncusu ile açılabilirler ve emeklilik için tasarruf yaparken vergi avantajları sağlarlar. En yaygın Bireysel Emeklilik Hesabı türleri şunlardır:

  • Traditional IRA
  • Roth IRA
  • SEP IRA
  • SIMPLE IRA
  • Rollover IRA
  • Conduit IRA

ABD'de yeni bir hayat

Amerika Birleşik Devletleri'nde başarılı bir yeni hayata başlamak için atmanız gereken adımlar hakkında daha fazla bilgi ister misiniz? ABD'ye göç edenler için ayrıntılı rehberimize başvurun.